สมุนไพรไทยกับสุขภาพ โดย…บ้านคุณหมอ
ข่า
ชื่ออื่นๆเช่น กฏุกโรหินี,ข่าใหญ่,ข่าหลวง,ข่าหยวก(เหนือ),สะเอเชย(กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน),ข่าตาแดง,Galangal,Greater Galangal,False Galangal
ชื่อวิทยาศาสตร์ Languas galanga(Linn)Stuntz.วงศ์ ZINGIBERACEAE.
เป็นสมุนไพรไทยล้มลุกจำพวกเหง้า ต้นสูงประมาณ 2 เมตร ใบรูปใบพายปลายแหลม
สรรพคุณทางด้านสมุนไพรไทย
เหง้ามีสรรพคุณแก้พิษ แก้บวม แก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ ขับลมในลำไส้ แก้คลื่นไส้อาเจียน ขับโลหิตและเสมหะ แก้บิด แก้เหน็บชา ต้นมีสรรพคุณแก้บิด ใบและดอกมีสรรพคุณรักษากลากเกลื้อน
ฤทธิ์ทางเภสัชวิทยา
เหง้ามีน้ำมันหอมระเหยที่มีสารประกอบ monoterpenes,monoterpene alcoholsและ esters,sesquiterpenes,methyleugenol,eugenol acetate,chavicol(4-allylphenol)และchavicol acetate สารที่ให้รสเผ็ดร้อนในข่าคือ acetoxychavicol acetate(galangal acetate) ซึ่งมีฤทธิ์ต้านการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็ง ต้านการอักเสบ ต้านเชื้อรา และยับยั้งการเกิดแผลในกระเพาะอาหาร สารสกัดจากเหง้ามีฤทธิ์ต้านอาการแพ้ ลดระดับน้ำตาลในเลือด
1.การรักษาอาการท้องอืด ท้องเฟ้อ แน่นจุกเสียด
ใช้เหง้า(สด หนัก 5 กรัม-แห้ง 2 กรัม)ต้มเอาน้ำดื่ม
2.การรักษากลาก เกลื้อน
ใช้เหง้าแก่ผ่าเป็นแว่นบางๆหนัก 50 กรัม แช่เหล้าขาวทิ้งไว้ 1 คืน ขูดบริเวณที่เป็นโรคพอแดงๆ นำน้ำยาที่ได้มาทา วันละ 2 ครั้งเช้า-เย็น