กฤษณา
ชื่อสมุนไพรไทยอื่นๆเช่น กายูการู,กายูกาฮู(มาเลเซีย,ปัตตานี),ไม้หอม(ตะวันออก,ใต้),อครุ,ตคร(จีน),ติ่มเฮียง,Eaglewood,Lign Aloes,Agarwood,Aloewood
ชื่อวิทยาศาสตร์ของสมุนไพรไทย Aquilaria malaccensis Lam. วงศ์ Thymelaeaceae
เป็นสมุนไพรไทยไม้ยืนต้นขนาดกลางถึงใหญ่ ไม่มีแก่น สูงตั้งแต่ 18-21 เมตรขึ้นไป เรือนยอดเป็นพุ่มทรงเจดีย์ต่ำๆหรือรูปกรวย ลำต้นตรง เปลือกนอกเรียบ สีเทาอมขาว มีรูระบายอากาศสีน้ำตาลอ่อนทั่วไป ส่วนเปลือกชั้นในมีสีขาวอมเหลือง ไม่ชอบแดดชัด เป็นไม้โตเร็ว เกิดตามป่าบนไหล่เขา เนื้อไม้สีขาว แต่ถ้าแก่จัดมีสารรงค์ในต้นทำให้เนื้อไม้มีสีหม่นจนมีสีดำจัดเป็นเงา มีกลิ่นหอมและแข็ง
ใบสมุนไพรไทยนี้ เป็นใบเดี่ยวออกเรียงสลับกัน รูปมน รูปไข่กลับหรือรูปยาวขอบขนาน โคนใบมน ปลายใบแหลมเรียว ใบกว้าง 2.5-3.5 เซนติเมตร ยาว 7-9 เซนติเมตร ขอบเป็นลอนคลื่น แผ่นใบบางเรียบโค้งลง เนื้อใบเป็นมัน
ดอกสมุนไพรไทยนี้ สีขาว ไม่มีกลีบดอก ออกเป็นช่อแบบซี่ร่มเคยเป็นง่ามใบของกิ่งอ่อน ดอกเล็กสีเขียวอมเหลือง กลีบรวมกันเป็นหลอดสั้นๆ ด้านนอกมีขนประปราย ด้านในมีขนหนาแน่น ดอกมีกลิ่นหอม ออกดอกในฤดูร้อน และกลายเป็นผลแก่ในประมาณเดือนพฤษภาคมถึงมิถุนายน
ผลสมุนไพรไทยนี้ เป็นแบบ Capsule รูปไข่กลับค่อนข้างแบน ปลายแหลม ผิวมีขนสั้นสีเทา หรือเกลี้ยง ส่วนที่ติดกับขั้วเล็ก เปลือกแข็ง ฐานติดอยู่บนกลีบเลี้ยงคล้ายระฆังคว่ำ ที่ปลายเป็นแฉกหุ้มส่วนบนของผล ผลยาวประมาณ 2.5 เซนติเมตร กว้างประมาณ 1.5-2 เซนติเมตร ผลเริ่มแก่และจะแตกอ้า ในเดือนสิงหาคม มีเมล็ด 1 หรือ 2 เมล็ด แบบ Ovoid ขนาดของเมล็ดยาว 5-6 เซนติเมตร
สรรพคุณสมุนไพรไทยนี้ต่อสุขภาพ
เนื้อไม้สมุนไพรไทยนี้ต่อสุขภาพ บำรุงโลหิต แก้ตับปอดพิการ แก้ไข้ ขับเสมหะและลม แก้ลมวิงเวียน บำรุงโลหิตและหัวใจ ทำให้หัวใจชุ่มชื่น แก้ปวดข้อ ต้มน้ำดื่มแก้ร้อนในกระหายน้ำ ใช้ปรุงเป็นยาบำรุงและรักษาโรคหัวใจ
แก่นไม้สมุนไพรไทยนี้ต่อสุขภาพ บำรุงโลหิต บำรุงหัวใจ บำรุงตับและปอดให้ปกติ
น้ำมันจากเมล็ดสมุนไพรไทยนี้ต่อสุขภาพ รักษาโรคผิวหนัง แก้โรคเรื้อน แก้มะเร็ง
ไม่ระบุส่วนที่ใช้ บำรุงโลหิต แก้ตับและปอดพิการ แก้ไข้ ขับเสมหะและลม บำรุงโลหิต บำรุงหัวใจ ทำตับปอดให้ปกติ คุมธาตุ
ฤทธิ์ทางเภสัชวิทยา
ลดความดันโลหิต เมื่อฉีดสารสกัดด้วยแอลกอฮอล์ต่อน้ำในอัตราส่วน 1:1 เข้าใต้ผิวหนังหรือกรอกให้หนูถีบจักรในขนาด 10 กรัม/กิโลกรัม ไม่พบพิษ