กานพูล
ชื่อสมุนไพรไทยอื่นๆเช่น Eugenia caryophyllata Thunb,Eugenia caryophyllus(Spreng.),Bullock &S.G.Harrison,Eugenia aromatic Kuntze,Clove,Clove tree
ชื่อวิทยาศาสตร์ของสมุนไพรไทย Syzygium aromaticum(L.)Merr.&L.M.Perry วงศ์ MYRTACEAE.
เป็นสมุนไพรไทยไม้ยืนต้นขนาดกลาง เปลือกสีน้ำตาลอ่อน เรียบ
ใบสมุนไพรไทยนี้ เป็นใบเดี่ยวออกตรงข้ามกัน รูปขอบขนานแกมไข่กลับ ปลายแหลม โคนสอบเป็นรูปลิ่มมันเป็นเงา ด้านล่างมีต่อมหนาแน่น
ดอกสมุนไพรไทยนี้ ดอกออกเป็นช่อมักออกที่ปลายยอด หรือตามง่ามใบใกล้ๆปลายยอด กลีบเลี้ยงสีเขียวอมเหลือง มีสีแดงกระจาย เชื่อมติดกันเป็นรูปท่อ ปลายแยกเป็นแฉกรูปสามเหลี่ยมแกมรูปไข่ มี 4-5 พู กลีบดอกเชื่อมติดกันคล้ายหมวก
ผลสมุนไพรไทยนี้ เป็นรูปไข่กลับแกมรูปรีสีแดงเข้ม
สรรพคุณสมุนไพรไทยนี้ต่อสุขภาพ
เถาสมุนไพรไทยนี้ แก้แก้หืด
เปลือกต้นสมุนไพรไทยนี้ แก้ปวดท้อง แก้ลม คุมธาตุ
ใบสมุนไพรไทยนี้ แก้สะอึก แก้ปวดมวนท้อง
ดอกสมุนไพรไทยนี้ แก้ปวดท้อง แก้ท้องเสีย แก้ท้องขึ้น ขับลมในลำไส้ แก้ลม แก้เหน็บชา แก้พิษเลือดน้ำเหลืองและน้ำคาวปลา แก้ธาตุพิการ บำรุงธาตุ ฟอกโลหิต ขับเสมหะ แก้อุจจาระให้ปกติ แก้รัตตะปิตตะโรค แก้หืด กระทำให้อาหารงวด แก้ไอ ระงับกระตุก แก้ปากเหม็น แก้เลือดออกตามไรฟัน ดับกลิ่นเหล้า แก้ปวดฟัน แก้รำมะนาด กระจายลม กระจายเสมหะอันข้น
น้ำมันสมุนไพรไทยนี้ แก้ท้องขึ้น แก้ปวดท้อง ท้องร่วง แก้ไอ ฆ่าเชื้อโรค แก้ชาปลายมือปลายเท้า แก้โรคลม ระงับปวด ระงับอาการปวดฟัน ทำให้ผิวหนังชา ระงับกระตุก
ไม่ระบุส่วนที่ใช้ แก้ปวดฟัน แก้รำมะนาด แก้ปากเหม็น ดับกลิ่นสุรา แก้เสมหะอันเกิดในโลหิตและดี แก้รัตตะปิตตะโรค กระทำให้อาหารงวด ช่วยย่อยอาหาร ช่วยให้เจริญอาหาร ลดอาการเกร็งของระบบทางเดินอาหาร แก้ปวดหัว แก้เลือดออกตามไรฟัน แก้ปวดรูมาติสม์ แก้ท้องขึ้น อืดเฟ้อ เจริญไฟธาตุ บำรุงธาตุ รักษาดีซ่าน แก้หืด แก้ลม แก้ปวดท้อง แก้เหน็บชา ทำให้อุจจาระเป็นปกติ แก้พิษเลือด แก้พิษน้ำเหลือง ขับน้ำคาวปลา แก้มวนในลำไส้
ฤทธิ์ทางเภสัชวิทยา
ทำให้อักเสบ ต้านการอักเสบ ขับปัสสาวะ ต้านเชื้อรา ต้านเชื้อแบคทีเรีย ต้าน oxidation ต้่านพรอสตาแกลนดิน แก้ท้องเสีย ต้านการบวม ทำให้แพ้ ผลต่อภูมิคุ้มกัน ต้านการก่อกลายพันธุ์ กระตุ้นเชื้อแบคทีเรีย ผลต่อ biogenic amine เป็นพิษต่อเซลล์มะเร็ง เพิ่ม cytochrome B-5,cytochrome P-450,DT diphorase,glutathione-S-transferase lipid peroxidation ลดน้ำตาลในเลือด ไม่มีฤทธิ์ก่อกลายพันธุ์ มีฤทธิ์ก่อกลายพันธุ์ ยับยั้งเอนไซม์ biodiastase diastase hydrolase ยับยั้ง pancreatin ยับยั้งการจับกลุ่มของเกล็ดเลือด คลายกล้ามเนื้อเรียบ ยับยั้งการสังเคราะห์ Thromboxane B-2 ฆ่าพยาธิ ไล่แมลง ฆ่าแมลง ฆ่าอสุจิ เหนี่ยวนำการเกิด glutathione-S-transferase แก้ไอ กดระบบประสาทส่วนกลาง รักษาแผลในกระเพาะอาหาร ทำให้เกิดระคายเคืองในกระเพาะอาหาร ต้านไวรัส ต้านการชัก ยับยั้งการทำงานของกล้ามเนื้อลาย เสริมฤทธิ์ยานอนหลับ ลดพฤติกรรมธรรมชาติของสัตว์ทดลอง สงบประสาท กระตุ้นเอนไซม์ alkalinephosphatase,glutamate-oxaloacetate transaminase,glutamate pyruvate transaminase,lactate dehydrogenase UDP-glucuronyl-transferase ยับยั้งการเกาะกลุ่มกับเชื้อแบคทีเรีย ลดปริมาณบิลิรูบิน ยัยยั้งการลอกคราบของไรทะเล ลดปริมาณไขมันในเลือด กระคุ้นเชื้อรา ยับยั้ง cholinesterase ยับยั้ง tyrosinase ยับยั้ง calcium channel blocking แก้รังแค แก้คันศรีษะ ใช้ทางทันตกรรม ชับน้ำดี
เมื่อฉีดสารสกัดส่วนที่อยู่เหนือดินด้วยเอทานอล-น้ำ(1:1)เข้าช่องท้องหนูถีบจักร พบว่าขนาดที่ทำให้สัตว์ทดลองตายครึ่งหนึ่งคือ 0.75 กรัม/กิโลกรัม และเมื่อป้อนน้ำมันกานพูลให้หนูถีบจักรขนาดที่ทำให้สัตว์ทดลองตายครึ่งหนึ่งคือ 3.72 กรัม/กิโลกรัม หรือ 1.82 กรัม/กิโลกรัม เด็กที่กินน้ำมันกานพูลเข้าไป 4.5 มิลลิลิตร พบว่ามีผลกดระบบประสาทส่วนกลางและเกิด acidosis เมื่อฉีดหรือป้อนสารสกัดดอกกานพูลด้วยเอทานอล-น้ำ(1:1)เข้าใต้ผิวหนังพบว่าขนาดที่ทำให้สัตว์ทดลองตายครึ่งหนึ่งคือ 6.184 กรัม/กิโลกรัม แต่ถ้าป้อนให้หนู 10 กรัม/กิโลกรัมไม่พบพิษ เมื่อป้อนน้ำมันหอมระเหยให้หนูขาวขนาดที่ทำให้สัตว์ทดลองตายครึ่งหนึ่งคือ 1.2 กรัม/กิโลกรัม และขนาดที่ทำให้กระต่ายตายครึ่งหนึ่งคือ 1.2 กรัม/กิโลกรัม