สมุนไพรไทยกับสุขภาพ โดย…บ้านคุณหมอ

ชื่ออื่นๆเช่น ต้นกุ่ม,รอถะ,เหาะเถาะ,ต้นกุ่มน้ำ,Crateva macrocarpa Kurz
ชื่อวิทยาศาสตร์ Crateva religiosa G.Forst วงศ์ CAPPARDACEAE.
เป็นสมุนไพรไทยไม้ยืนต้นขนาดกลาง
ใบ เป็นใบประกอบแบบมีนิ้วมือ มีใบย่อย 3 ใบ หูใบเล็ก ร่วงง่าย ใบย่อยรูปใบหอกหรือรูปขอบขนาน ปลายค่อยๆเรียวแหลม โคนสอบ ใบย่อยอยู่ด้านข้าง โคนใบเบี้ยวเล็กน้อย แผ่นใบค่อนข้างหนาเป็นมัน ด้านล่างสีอ่อนกว่าด้านบน
ดอก ดอกออกเป็นช่อ ออกที่ยอด ช่อหนึ่งมีหลายดอก กลีบเลี้ยงรูปไข่ปลายแหลม กลีบดอกสีขาวค่อยๆเปลี่ยนเป็นสีเหลือง รูปค่อนข้างกลมหรือรูปรี โคนกลีบเป็นเส้นคล้ายก้าน
ผล เป็นรูปรี สีนวล
สรรพคุณ
ราก ขับหนอง บำรุงธาตุ ทำลายบุพโพอันผูกเป็นก้อน แก้ปวดท้อง ขับโลหิตระดู รักษาโรคที่เกี่ยวกับน้ำเหลือง ทำให้ร้อนแดง ขับลม
เปลือก แก้สะอึก ขับลม ขับเหงื่อ แก้ในกองลม แก้ริดสีดวง ผอมแห้ง แก้กษัย แก้ปวดท้อง ลงท้องบำรุงธาตุ ทำให้ร้อนแดง
กระพี้ แก้ริดสีดวงทวารหนัก
แก่นแก้นิ่ว ขับเหงื่อ ถอนพิษไข้
ใบ ขับเหงื่อ ทำให้ร้อนแดง
ดอก แก้เจ็บในลำคอ แก้เจ็บตา แก้ตาแดง แก้ไข้อันกระทำให้หนาวๆร้อนๆ
ผล แก้ไข้
ทั้งห้าของสมุนไพร แก้สะอึก แก้ลมขึ้นเบื้องสูง ขับเหงื่อ กระจายหนอง บำรุงธาตุ
ฤทธิ์ทางเภสัชวิทยา
ต้านการเกิดนิ่ว กระตุ้นเอนไซม์ pyro-phosphatase ยับยั้งเอนไซม์ acid phosphatase,alkaline phosphatase,glycolate oxidase,lactate dehydrogenase ต้านการเกิด oxalate ใน ปัสสาวะ