สมุนไพรไทยกับสุขภาพ โดย…บ้านคุณหมอ

กระทิง
ชื่ออื่นๆเช่น กากะทิง(กลาง),ทิง(กระบี่),เนาวกาน(น่าน),สารภีทะเล(ประจวบคีรีขันธ์),หมากนอ(อีสาน),Alexandrian lauret
ชื่อวิทยาศาสตร์ Calophyllum inophyllum วงศ์ GUTTIFERAE(Clusiaceae)
เป็นสมุนไพรไทยไม้ต้นนิยมปลูกเป็นไม้ประดับตามสวนสาธารณะเนื้อไม้มีลักษณะสีน้ำตาลแกมแดง เนื้อละเอียด แข็งทนทาน ใช้ทำอาคารบ้านเรือนได้
ใบ เป็นใบเดี่ยวหนาแข็ง ใบคล้ายสารภีแต่ใหญ่กว่าใบเป็นมันและเส้นใบขนานกันเห็นชัดกว่า ออกเรียงตรงข้าม รูปรีแกมรูปไข่กลับ ปลายใบกลมหรือเว้าเล็กน้อย โคนใบสอบ เส้นใบถี่และขนานกัน
ดอก ช่อดอกสีขาว ช่อหนึ่งมี 6-10 ดอก มีกลีบดอก 5-6 กลีบ ออกที่ปลายกิ่งและซอกใบใกล้ปลายกิ่ง กลีบดอกงองุ้มโค้งเข้าหากัน มีเกสรเพศผู้สีเหลืองเข้มจำนวนมาก ช่วยเน้นให้ดอกมีสีเด่นชัดเจน เมื่อใกล้โรยเกสรเพศผู้จะเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาล
ดอก บานไม่พร้อมกัน ดอกตูมมักอยู่ที่ปลายช่อดอก เมื่อบานเต็มที่กลีบดอกจะบานแผ่โค้งออก มีกลิ่นหอมออกดอกตลอดปี
ผล เป็นรูปกลมรับประทานได้ ผลอ่อนสีเขียวและเมื่อแก่สีน้ำตาล เมื่อแห้งผิวจะย่น แต่ละผลมี 1 เมล็ด
เปลือก สีน้ำตาลปนเทาค่อนข้างเรียบ ทุกส่วนมียางสีเหลืองอมเขียว
สรรพคุณ
ใบ รักษาตาแดง ตาฝ้า ตาฟาง ตามัว เป็นยาเบื่อปลา
ดอก บำรุงหัวใจ ชูกำลัง
เปลือก ชำระล้างแผล แก้คัน ยาเบื่อปลา
เมล็ด(น้ำมัน) แก้ปวดข้อ แก้เคล็ดขัดยอก บวม รักษาโรคเรื้อน
ยาง เป็นยาถ่าย ทำให้อาเจียน ยาสมานแผลและกัดฝ้า
ราก เป็นยาเบื่อปลา แก้ทราง
ฤทธิ์ทางเภสัชวิทยา
ทำให้น้ำอสุจิแข็งตัว ฆ่าแมลง ต้านไวรัส ฆ่าพยาธิไส้เดือน เบื่อปลา ลดความดันโลหิต ต้านเอดส์ ฆ่าหอย กระตุ้นการทำงานของ phagocyte ต้านเชื้อแบคทีเรีย